Την Κυριακή 27 Ιουλίου 2021, μια από τις πιο ζεστές ημέρες του φετινού καλοκαιριού, αποφασίσαμε να “ρισκάρουμε” να επισκεφτούμε εν μέσω καύσωνα τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Κασσώπης στον Δήμο Πρέβεζας (πρώην Δήμος Ζαλόγγου). Παρ όλη την ζέστη η επίσκεψη στην σπουδαία αυτή αρχαία πόλη της Ηπείρου, γνωστή και ως το “Μάτσου Πίτσου της Ελλάδας” μας γοήτευσε και μας γέμισε με γνώσεις για την ιστορία του τόπου με την καλύτερη θέα προς την Πρέβεζα, τον Αμβρακικό κόλπο και την Λευκάδα.
Τα ερείπια της Αρχαίας Κασσώπης βρίσκονται στους λόφους του σημερινού χωριού Καμαρίνα ακριβώς κάτω από το εντυπωσιακό μνημείο του Ζαλόγγου έργου του Γιώργιου Ζογγολόπουλου. Η απόσταση από την Λευκάδα μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο είναι περίπου 70χλμ.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού η Κασσώπη, πρωτεύουσα της Κασσωπαίας, κτίστηκε πριν τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. (340 π.Χ), σε φυσικά οχυρή θέση, σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 550-650 μ., με σκοπό να προστατεύσει από την εκμετάλλευση των Ηλείων αποίκων, την εύφορη πεδιάδα που απλωνόταν νοτιότερα. Η μεγάλη ακμή της πόλης σημειώνεται τον 3ο αι. π.Χ., όταν κτίζονται τα μεγάλα δημόσια κτήρια και ανοικοδομούνται πολλά σπίτια.
Μέσα στο πολυγωνικό τείχος της αρχαίας Κασσώπης πρωτεύουσας της Κασσωπαίας χώρας, πάχους περίπου 3,50 μ., υπήρχαν περίπου 600 διώροφα σπίτια σε οικόπεδα των 230 τετραγωνικών μέτρων. Όλα διέθεταν μεσημβρινό προσανατολισμό και άρτια κατασκευή και λειτουργικότητα, με κοινό αποχετευτικό διάδρομο και εκπληκτικής κατασκευής σκεπασμένο υπόνομο. Η Κασσώπη ήταν κτισμένη κατά το Ιπποδάμειο σύστημα και διέθετε 20 παράλληλους δρόμους (τους ”στενωπούς”, πλάτους 4,20 μ.), που μεταξύ τους απείχαν 30 μ., και διασταυρώνονταν με τους πλατύτερους δρόμους (τις ”πλατείες”, πλάτους 6 μ.), σχηματίζοντας 60 περίπου οικοδομικά τετράγωνα. Η διαμόρφωση της επηρεάστηκε από το παλαιότερο πρότυπο πόλεως στην περιοχή, την Αμβρακία.
Στον χώρο δέσποζαν το ωδείο, το θέατρο, το πρυτανείο ή καταγώγειο των οποίων τα απομεινάρια ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Το τελευταίο (πρυτανείο ή καταγώγειο) το ήταν ένα οικοδόμημα διαστάσεων 30 x 30 μ., διώροφο στις τρεις πλευρές και μονώροφο στην τέταρτη για να μην κρύβει τον ήλιο.
Το θέατρο της Κασσώπης κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. είχε χωρητικότητα περίπου 2.500 ατόμων και ίσως χρησιμοποιήθηκε και ως βουλευτήριο. Ήταν το μικρότερο από τα δύο συνολικά θέατρα που υπήρχαν στην πόλη. Το άλλο, που ήταν και το μεγαλύτερο, λόγω φυσικών φθορών είναι σήμερα κατεστραμμένο.
Η πόλη είχε δικό της νομισματοκοπείο. Το νόμισμα της Κασσώπης απεικόνιζε τον Δία και αετό σε κεραυνό. Γύρω στο 220 π.Χ., η Κασσώπη εντάχτηκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία και συνέχισε ομαλά την πορεία της μέχρι το έτος 168-167 π.Χ., οπότε καταστράφηκε από τις λεγεώνες του Ρωμαίου ύπατου Αιμίλιου Παύλου. Αργότερα κατοικήθηκε ξανά μέχρι τη Ναυμαχία του Ακτίου το έτος 31 π.Χ., οπότε με διαταγή του Οκταβιανού οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να μετακομίσουν στη νέα πόλη της νίκης, τη Νικόπολη Ηπείρου. Όμως μικρός οικισμός παρέμεινε εν ζωή μέχρι το 100 μ.Χ.
Η Κασσώπη, πέραν της κτηνοτροφίας, αλιείας και γεωργίας, στράφηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. προς τη βιοτεχνία και το ναυτιλιακό εμπόριο. Τα καράβια των Κασσωπαίων όργωναν τη Μεσόγειο θάλασσα και διακινούσαν στην Καρχηδόνα, στη Ρώμη, στο Βρινδήσιο (σημερινό Μπρίντιζι), στη Μασσαλία, στο Γιβραλτάρ, στα παράλια της Αδριατικής, στα νησιά του Αιγαίου, στα Μικρασιατικά παράλια, στα παράλια του Εύξεινου Πόντου και στην Αίγυπτο με προϊόντα της Ηπείρου όπως κρασί, λάδι, ελιές, φρούτα, ξηρούς καρπούς και υφάσματα.
Η περιήγηση μας στον αρχαιολογικό χώρο ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη μας στο αρχαίο θέατρο της Κασσώπης, αφού η ζέστη ήταν αφόρητη και υδράργυρος είχε αγγίξει τους 41 βαθμούς κελσίου. Έτσι αποφασίσαμε να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής αφού πρώτα πήγαμε για μπάνιο στην ξακουστή παραλία Μονολίθι της Πρέβεζας, αφήνοντας ως εκκρεμότητα για την επόμενη επίσκεψή μας τον συλλημένο Μακεδονικό τάφο της Κασσώπης.
